همه ما بارها و بارها این حدیث را از پیامبر اکرم (ص) شنیده‌ایم که می‌فرمایند: « النظافه من الایمان» اما این جمله به قدری درگیر تکرار و توالی شده که محتوای پرمغز آن در گفتمان بهداشتی جامعه مورد غفلت واقع شده است.
اینکه آیا دوری از محتوا به چه میزان لایه‌های مختلف زندگی ما را به سوی نخوت و بطالت کشانده نیازمند مجالی گسترده‌تر است اما موضوعی که در حال حاضر توانسته حفره‌های موجود در عادات و رفتارهای مردم را برای ما عیان‌تر کند ادبیاتی است که کرونا جای خالی آن را در دیسکورس بهداشتی جامعه مشهودتر کرده است.
شیوع بیماری کرونا در طی چند ماه گذشته باعث شد تا مردم بازبینی دوباره‌ای در رفتارهای بهداشتی خود داشته باشند. هشدارهایی که این بیماری به جامعه بهداشتی دنیا به ویژه کشور ما صادر کرد نشان از آن داشت که بهداشت تنها محدود به مراکز درمانی و ساعاتی از هفته نیست بلکه تمامی رفتارهای ما در طول شبانه‌روز می‌تواند جنبه بهداشتی یا غیربهداشتی داشته باشد این تهدید در طی ۶ ماه گذشته هرچند هزینه‌های سنگینی بر نظام بهداشتی جهان تحمیل کرد و اقتصادهای بزرگی را در برابر محدودیت‌های اعمال شده در خصوص کرونا به زانو در آورد اما همچنان هیچ نشانه‌ای از ایجاد گفتمانی برای ارتقاء بهداشت عمومی در کشور مشاهده نمی‌شود. گویی کرونا سیل یا زلزله‌ای بوده که آمد و رفت و ما بعد از چند ماه دوباره می‌توانیم با همان سبک زندگی قبلی به حیات خود ادامه دهیم.
این ضعف البته به دیدگاه کلان سیاست‌گذاران بهداشتی و درمانی در کشور نیز بر می‌گردد زیرا هیچ جایگاهی برای فرهنگ‌سازی و هیچ بستری برای ایجاد یک گفتمان بهداشتی در جامعه مهیا نکرده‌اند و بحران کرونا توانست این حفره‌های خالی را برای عموم مردم به نمایش بگذارد.
گذشته از این عامه مردم نیز غالبا پذیرای اندک هشدارها و توصیه‌های بهداشتی نبودند و ارتقاء این شاخصه نیازمند همکاری رسانه‌ها و نهادهای درگیر با مقوله بهداشت در جامعه می‌باشد اما آنچه روشن‌تر است کارنامه موفق کرونا در دیسکورس بهداشتی جامعه بود که به تنهایی توانست نه‌تنها معیارهای بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی را تحت‌الشعاع قرار دهد بلکه شاخصه‌های فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف را نیز تحت تاثیر خود قرار داد و افکار عمومی جامعه جهانی را متوجه مساله بسیار مهم و حیاتی بهداشت کرد.
یادداشت:مسعود لاهوت