کشتزارهای وسیع گندم در شمال، مزرعه‌های گسترده سیب‌زمینی در مرکز و باغات بزرگ در مرکز و جنوب تصویری از جغرافیای کشاورزی استان در سال‌های گذشته بود اما از چند سال پیش رشد سریع گلخانه‌ها در اعماق زمین‌های بایر و نیز کشتزارهای استان خودنمایی کرده و خبر از انقلابی در این بخش می‌دهد.
به گزارش روزنامه برای اردبیل به نقل از خبرگزاری ایرنا، کارشناسان می‌گویند با اقدامات وسیع و گسترده در زمینه توسعه گلخانه‌ها و کشت‌های گلخانه‌ای که از جنوب تا شمال استان اردبیل گسترده شده است بزودی شاهد افزایش تولیدات کشاورزی استان تا ۲ برابر فعلی خواهیم بود، ضمن اینکه در زمینه مصرف آب صرفه‌جویی قابل‌توجهی شده و درهای تجارت خارجی نیز به روی محصولات کشاورزی استان در فصول مختلف سال گشوده خواهد شد.
به گفته کارشناسان، در تولید متراکم و گلخانه‌ای در حوزه‌های مختلف اعم از سبزی و صیفی، محصولات باغی و تولید گل و گیاه دارویی به راحتی می‌توان به ازای هر متر مربع تولید محصول، ارزش افزوده‌ای بیش از پنج بشکه نفت را عاید کشور کرد، در این بخش می‌توان با اجرای طرح‌های توسعه، بیش از درآمدهای نفت، منابع ارزی وارد کشور کرد تا تولید در این حوزه جایگزین خوبی برای اقتصاد نفت شود.
همچنین فرصت‌های اشتغال در این بخش قابل‌توجه بوده و به ازای هر هکتار کشت گلخانه، می‌توان ۱۰ تا ۱۵ فرصت اشتغال مستقیم ایجاد کرد.
بر همین اساس سیاست توسعه گلخانه در کشور مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی بوده است و به گفته حبیب رادفر ، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح‌های گلخانه‌ای کشور توسعه ۴۸ هزار گلخانه در کشور هدف‌گذاری شده است.
رادفر بیان کرد: در حال حاضر ۱۸ هزار هکتار مجمتع و واحد گلخانه‌ای در کشور احداث شده که نسبت به سال‌های گذشته ۱۲۰ درصد افزایش داشته است.
استان اردبیل در حال تبدیل به قطب گلخانه‌ای کشور
استان اردبیل از مدتی پیش گام‌های محکمی در توسعه کشت‌های گلخانه‌ای برداشته و با توجه به وجود قابلیت‌های صادراتی و حضور در بازار پرجمعیت روسیه، کشورهای قفقاز و آسیای مرکزی، طرح‌های صادرات محور در این بخش بویژه در مناطق مرزی استان در حال اجرا است.
در استان اردبیل بیش از ۱۵۰ هکتار طرح توسعه گلخانه‌ای اجرا شده و بزرگترین شهرک گلخانه‌ای کشور هم اکنون در پارس‌آباد مغان در حال اجراست.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار اردبیل در این زمینه گفت: پارسال ۲۰ درصد منابع و اعتبار مربوط به گلخانه‌های کشور به این استان اختصاص یافته و اردبیل جایگاه سوم کشوری را در این بخش به خود اختصاص داده است.
ارژنگ عزیزی افزود: هدف‌گذاری ۳۵۰ هکتار توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای با هدف ایجاد اشتغال مولد و پایدار برای سه هزار و ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم در کنار صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش تولیدات محصولات گلخانه‌ای استان و ایجاد زنجیره ارزش از محورهای برنامه‌های بخش توسعه گلخانه‌های استان در سال جهش تولید است.
او بیان کرد: این استان با احداث بزرگترین مجتمع گلخانه‌ای در دشت مغان و اجرای طرح‌های مشابه در دیگر مناطق در حال تبدیل شدن به قطب کشت گلخانه‌ای کشور بوده و بر این اساس تفاهم‌نامه‌ای بین استانداری اردبیل و شرکت شهرک‌های کشاورزی برای احداث ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار گلخانه در قالب سه شهرک در منطقه مغان منعقد شده که با تکمیل آنها تحول مهمی در اشتغالزایی و رونق تولید در استان ایجاد خواهد شد.
وی اظهار داشت: تکمیل این طرح‌ها زمینه ایجاد ۲۰ هزار شغل جدید ، تولید ۷۰۰ هزار تن محصول با ارزش صادراتی ۳۰۰ میلیون دلار در سال و صرفه‌جویی ۴۲۰ میلیون متر مکعب آب در سال را فراهم می‌کند.
عزیزی بیان کرد: تاکنون از ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار مذکور ۴۰۰ هکتار برای احداث گلخانه به بخش خصوصی واگذار شده و هدف‌گذاری برای توسعه کشت گلخانه‌ای سه هزار و ۵۲۴ هکتار تا ۱۴۰۴ است که برای امسال ۳۰۰ هکتار برنامه‌ریزی شده است.
علی‌اشرف منصوری ، مدیرعامل شرکت شهرک‌های گلخانه‌ای کشاورزی کشور هم در سفر اخیر خود به استان اردبیل گفت : طرح احداث گلخانه‌های بزرگ و مجتمع‌های سرپوشیده کشاورزی از اواخر سال ۹۷ در این استان آغاز شده و یکی از طرح‌های موفق کشوری است.
وی بیان کرد: در ۲ سال گذشته هشت شهرک جدید گلخانه‌ای با مجموع ۲ هزار و ۸۵۰ هکتار مساحت در سطح استان اردبیل طراحی و عملیات مطالعه و واگذاری آن نیز آغاز شده است.
او با اشاره به تامین همه زیرساخت‌های مورد نیاز تولید گلخانه‌ای از قبیل آب، برق و گاز و راه دسترسی و نیز آغاز عملیات ساخت سازه توسط سرمایه‌گذاران اظهارداشت: در کمتر از ۱۸ ماه گذشته کار بزرگی در احداث گلخانه در استان اردبیل انجام شده است.
وی افزود: تاکنون ۷۰۰ هکتار از اراضی این شهرک‌ها در استان اردبیل به بخش خصوصی واگذار شده که ۳۰۰ هکتار آن در حال ساخت سازه است.
منصوری با اشاره به احداث و بهره‌برداری ۷۹ هکتار گلخانه در استان اردبیل طی سال گذشته گفت: اثرات احداث این مجموعه‌های گلخانه در ایجاد اشتغال و افزایش تولیدات کشاورزی مشخص خواهد شد.
وی افزایش ۶۰۰ هزار تا یک میلیون تنی میزان محصولات کشاورزی اردبیل را از جمله آثار مثبت احداث شهرک‌های گلخانه‌ای در این استان ذکر کرد و گفت: نمود بارز جهش تولید را در تولیدات گلخانه‌ای منطقه مغان به شکل ملموس می‌توان دید.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های گلخانه‌ای کشاورزی کشور همچنین مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای تکمیل مجتمع‌ها و شهرک‌های گلخانه‌ای استان اردبیل را بالغ بر ۶۵ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و افزود: این میزان سرمایه‌گذاری چندین برابر بودجه عمرانی این استان است.
وی رفع بیکاری، رونق اقتصادی، افزایش بهره‌وری مصرف آب کشاورزی و رشد قابل ملاحظه بهره‌وری خاک و منابع تولید کشاورزی را از جمله آثار توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای در استان اردبیل ذکر کرد.
منصوری همچنین بیان کرد: علاوه بر این، با ایجاد زنجیره ارزش و با بهره‌گیری از آب و هوای معتدل و خاک مرغوب منطقه، سرمایه موجود استان به شکل منطقی استفاده شده و با کاهش مصرف انرژی و مزیت صادراتی، رونق عملی در اقتصاد کلان کشور نیز رقم خواهد خورد.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های گلخانه‌ای کشاورزی کشور اصلاح فرایند طولانی اداری برای احداث گلخانه و نیز اعطای آسان‌‍تر تسهیلات بانکی را از ضرورت‌های مورد نیاز برای توسعه کشت گلخانه‌ای در استان اردبیل ذکر کرد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل هم گفت: احداث و بهره‌برداری از ۱۶۰ هکتار گلخانه در استان انقلابی بزرگ در توسعه گلخانه در استان بشمار می‌رود.
خلیل نیکشاد افزود: کسب جایگاه سوم کشوری در احداث و توسعه گلخانه‌ها و جذب بیش از ۲۰ درصد منابع صندوق توسعه ملی کشور در بحث توسعه گلخانه‌ها از افتخارات بخش کشاورزی استان در سال گذشته است.
او گفت: توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای استان در سال جهش تولید به میزان حداقل ۳۵۰ هکتار جزو برنامه‌ها و اولویت‌های بخش کشاورزی استان می‌باشد.
نیکشاد افزود: اردبیل در اجرای طرح توسعه واحدهای گلخانه‌ای در کشور بسیار موفق عمل کرده و از استان‌های برتر در این زمینه است.
به گفته وی ، برای گسترش گلخانه‌های کوچک مقیاس ۱۶۰ مجوز صادر شده که تعداد ۱۲۱ مورد آن به بانک‌های عامل جهت اخذ تسهیلات معرفی شده و سه واحد نیز آماده بهره‌برداری است.
نیکشاد در خصوص ایجاد و راه‌اندازی شهرک‌های گلخانه‌ای نیز افزود: هشت واحد مجتمع گلخانه‌ای در هشت شهرستان استان در حال راه‌اندازی است که سطحی معادل ۲۸۹ هکتار را به خود اختصاص می‌دهد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۱ شهرک گلخانه‌ای در استان فعال است، اظهار داشت: برای ۴۰ واحد دیگر نیز جواز تاسیس صادر شده ، چهار واحد در حال بهره‌برداری بوده و چهار واحد دیگر در سطح ۲۵ هکتار آماده واگذاری است.
او بیان‌کرد: استان اردبیل در زمینه واگذاری و بهره‌برداری واحدهای گلخانه‌ای رتبه یک کشوری را داراست.
احداث بزرگترین پروژه گلخانه‌ای کشور در پارس آباد مغان
با توجه به قرار گرفتن شهرستان پارس‌آباد مغان در مرز جمهوری آذربایجان و پروژه‌های اتصال ریلی و جاده‌ای ایران با این کشور، ایجاد شهرک صنعتی مشترک ، بارانداز ریلی و اجرای بزرگترین پروژه آبیاری نوین زمینه مناسبی برای ایجاد واحدهای گلخانه‌ای با هدف تولید محصولات صادراتی فراهم شده است.
ارژنگ عزیزی ، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار اردبیل گفت: هم‌اکنون ۶۰ هکتار گلخانه در پارس‌آباد مغان ایجاد شده و تا پایان سال ۳۵۰ هکتار گلخانه نیز در این شهرستان بهره‌برداری خواهد شد.
وی با بیان اینکه ایجاد یک هزار و ۶۰۰ هکتار گلخانه در این شهرستان هدف‌گذاری شده است، افزود: مجتمع گلخانه‌ای پارس‌آباد بزرگترین مجتمع گلخانه‌ای در کشور می‌باشد.
به گفته وی ، سالانه بیش از ۷۰۰ هزار تن محصول در یک هزار و ۶۰۰ هکتار گلخانه در حال احداث در پارس‌آباد تولید خواهد شد.
عزیزی با اشاره به تولید صادرات محور محصولات گلخانه‌ای در پارس‌آباد گفت: راه‌اندازی پایانه لجستیکی در این شهرستان زمینه صادرات را در منطقه فراهم می‌کند.
او اضافه کرد: برنامه‌ریزی لازم برای ایجاد این پایانه و بازارچه مشترک شهرک صنعتی بین ایران و آذربایجان در همین شهرستان در حال انجام است.
استاندار اردبیل هم گفت: محصولاتی تولیدی در شهرک گلخانه‌ای پارس‌آباد به کشورهای همسایه شمالی و نیز حوزه حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود.
اکبر بهنامجو با بیان اینکه افزایش تولید و کشت گلخانه‌ای در سال جهش تولید برنامه‌ریزی شده، از هدف‌گذاری برای توسعه ۳۵۰ هکتاری کشت گلخانه‌ای در این شهرستان خبر داد.
استاندار اردبیل اظهارداشت: در سال گذشته ۵۰ هکتار گلخانه در این شهرستان به بهره‌برداری رسید و این در حالی است که قبل از آن تنها۱۰ هکتار کشت گلخانه‌ای در آن انجام می‌شد.
صدیف بدری نماینده مردم اردبیل ، نیر ، نمین و سرعین در مجلس نیز با بیان اینکه استان با تلاش جهادی و انقلابی به قطب تولید محصولات گلخانه‌ای کشور تبدیل می‌شود گفت: تنها دغدغه کشاورزان و مسوولان استان تنظیم و ساماندهی بازار محصولات کشاورزی به خصوص تولیدات گلخانه‌ای است و اگر دولت به صورت ویژه به تنظیم بازار توجه داشته باشد، عرضه محصولات کشاورزی مستمر شده و کشاورزان نیز متحمل زیان نخواهند شد.
استان اردبیل جزو پنج استان اول از نظر استعداد کشاورزی و جزو ۱۰ استان اول کشور از نظر تولید محصولات کشاورزی در شرایط فعلی است و با تلاش مسوولان و تولیدکنندگان کشاورزی، این استان می‌تواند جزو سه استان کشور از نظر تولید محصولات کشاورزی باشد.
سالانه بیش از ۴٫۵ میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی و دامی در استان اردبیل تولید می‌شود.
استان اردبیل در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی پیشتاز است به طوری در تولید عدس رتبه اول، تولید کلزا رتبه اول، تولید سیب زمینی رتبه دوم، تولید عسل رتبه سوم، تولید چغندر قند رتبه پنجم، تولید حبوبات، گندم و جو رتبه هفتم کشوری را دارد.