حروفچيني و فرم‌بندي اساس اصلي كار چاپ يك روزنامه است. چيدن حروف سربي و فرم‌بندي حروفات به تناسب صفحه كه امروزه به آن، با هنر «صفحه‌آرايي» مي‌نگريم و در كنار آن خالي كردن دوباره حروف سربي در گارسه حروف با انگشتان دست؛ حوصله، عشق و علاقه مي‌خواهد و به قول جمشيد نكويي حروفچين و چاپكار قديمي تبريزي، «من كلمات را روي قلبم حروفچيني مي‌كنم!» اين حرف واقعاً حكايت از عشق ورزيدن به هنري است كه چاپ ناميده مي‌شود.
شادروان مير حمداله قاضی‌زاده متولد ۱۲۸۵ شمسی، اولین اردبیلی در حرفه حروفچینی است. وی در مکتبخانه «میرعبدالله فرهنگ» که با شيوه و اصول نوين تدریس انجام می‌شد، تحصیل کرده و به قول خودش در این مکتبخانه از مرحوم «میرزا علی تربیت» خلیفه مدرسه بهره‌ها برد.
با تاسیس چاپخانه جودت او که پسرخاله حسن جودت بود و بعدها با دختر علي نجات برادر حسن جودت و صاحب «كتابفروشي نجات» هم وصلت كرد، بهتر می‌توانست در ابتدای کار با اعتمادي که به او داشتند در چاپخانه کار کند و بدین منظور با دایر شدن اولین دستگاه چاپ سربی اردبيل در سال ۱۳۰۵ در آن بکار گمارده شد. وی بعد از شش ماه کار در کنار استاد فرم‌بندی (حروفچینی) که از تبریز آمده بود، شیوه کار را یاد گرفته و با رفتن وي در چاپخانه به فرم‌بندي و حروفچینی روزنامه جودت مشغول شد.
كار حروفچيني در چاپخانه جودت به جهت انتشار دو تا سه شماره روزنامه جودت در بين سالهاي ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۷ يك كار سخت و شبانه‌روزي بود كه بعدها رحمت و نصرت حبيب‌الهي هم به كار فرم بندي در اين چاپخانه وارد شدند.
ميرحمداله قاضی‌زاده مدتها امور فرم‌بندي چاپخانه را مي‌چرخاند تا اینکه در سال ۱۳۱۷ به عنوان منشی فرمانداری استخدام شده و در سال ۱۳۲۲ به حسابداری شهرداری منتقل شد. با وجودي كه وي كار حروفچيني را به افراد ديگر واگذار نمود، اما باز تا آذرماه ۱۳۲۵ بعد از وقت اداري در چاپخانه كمك دست حروفچين‌ها بود. بعد از آتش زدن چاپخانه و روزنامه جودت كماكان به عنوان حسابدار اصلي شهرداري اردبيل مشغول بود تا اينكه در سال ۱۳۵۰ بازنشسته گرديد.
آن مرحوم در دیداري با نگارنده اظهار داشتند که در دوران کار خود در چاپخانه و روزنامه جودت، رحمت حبیب‌‌الهی مهمترين يار و ياور ايشان در فرم‌بندي روزنامه بودند که بعدها ایشان نیز به خدمت بانک ملی اردبيل درآمدند، ولي هر از گاهي ايشان هم براي كمك به امور حروفچيني به چاپخانه مي‌آمدند.
شادروان ميرحمداله قاضی‌زاده بعد از ۹۰ سال عمر شرافتمندانه در حروفچيني روزنامه جودت، كار صحافي دفاتر چاپخانه جودت و حسابداري شهرداري، در سوم آبان ۱۳۷۵ وفات يافته و در آرامستان غريبان به خاك سپرده شد.
یادداشت:حيدر محمديان اردی