در حالی که مسئولین رده بالای کشور به افزایش تعداد فرزندان در خانواده ها تاکید دارند آیا بهتر نیست ابتدا شرایط اقتصادی و اجتماعی را برای فرزندانی که خواهند آمد مطلوب سازند؟وآیا زمانی که شعار فرزند کمتر،زندگی بهتر سر می دادند و این شعار را به طرق مختلف در اذهان مردم نهادینه کردند چشم اندازی به آینده کشور با انبوهی ازجمعیت سالمند نداشتند؟
روند رو به کاهش فرزند آوری در جامعه ایرانی موضوعی است که از ابعاد مختلف باید بررسی شود تا نقطه پایانی بر این گونه تصمیم گیریها باشد چرا که دیری نخواهد پایید که جامعه ایرانی جامعه ای پیر خواهد بود به طوریکه از هر چهارنفر یک نفر آن سالمند خواهد بود.
۳۴ درصد از خانواده‌ها در ایران تــــک فرزندی را تجربه می‌کنند
برخی از خانواده‌ها براساس تبلیغات و گفته‌های کارشناسان تصمیم به تک فرزندی گرفته‌اند و در حال حاضر هم باتوجه به سن و وضعیت اقتصادی قادر به فرزندآوری نیستند.
ابراهیمی مقدم استاد دانشگاههای تهران گفته است : مطابق آمار ۳۴ درصد از خانواده‌ها تک فرزندی را تجربه می‌کنند و ۱۴ درصد نیز فاقد فرزند هستند. براساس این آمار نزدیک به ۵۰ درصد از زوجین زیر ۲ فرزند دارند و این امر حاکی از اهمیت مبحث فرزندآوری در جامعه ایران است.
ابراهیمی مقدم معتقد است: تبلیغات و رسانه‌های داخلی کشور در گذشته و در درازمدت به تبلیغ و ترویج سیاست‌های تک فرزندی می پرداختند به عنوان مثال “فرزند کمتر؛ زندگی بهتر” یکی از اصلی‌ترین شعارها در جامعه ایران بود که گاه در قالب بنر و پوستر نیز در میادین شهر به چشم می‌خورد.وی گفته است: در زمان حاضر رسانه‌ها جامعه را به فرزندآوری تشویق و سیاست‌ها در این زمینه تغییر کرده است؛ بنابراین خانواده‌ها به طور حتم با یک سردرگمی روبه رو می‌شوند.
برای بررسی ابعاد مختلف زندگی خانواده های تک فرزند با تعدادی از این خانواده ها به گفتگو نشستیم .
مجید بایرامی که فرزندی ۲۵ ساله دارد معتقد است که تک فرزندی تاثیر مثبتی بر تربیت فرزند نداشته و آنها را خشن یا بعضا منزوی و گوشه گیر به بار می آورد به طوری که گرایشی به رفتارهای گروهی در اجتماع از خود بروز نمی دهند.
تک فرزندان اغلب در بزرگسالی بر والدین خود سلطه پیدا می کنند
وی بر اساس تجربه شخصی می گوید : تک فرزندان در بزرگسالی با پدرو مادر به خشونت رفتار می کنند و کمتر حرمت آنها را نگه می دارند.
از نگاه ایشان شرایط اقتصادی نمی تواند برای خانواده های تک فرزند یا چند فرزند متفاوت باشد چرا که مخارجی که برای یک فرزند انجام می شود شاید کفاف هزینه فرزند دیگر را هم بدهد.
محمد محمد نژاد که یک پسر ۲۶ ساله دارد می گوید: ما سیزده سال مشکل ناباروری داشتیم و وقتی فرندمان به دنیا آمد تصمیم گرفتیم که با تمام وجود از او مراقبت و در جهت تربیتش کوشا باشیم ازآن حیث فرزندمان انسانی مثبت بارآمده است.
خانواده ها ی دارای یک فرزند دائما نگران هستند
وی با توجه به تجربه خود معتقد است بزرگ کردن تک فرزند هم برای والدین و هم برای فرزند بسیار سخت بوده و خانواده دائما نگران هستند.
محمدنژاد می گوید : همواره به زوجهای جوان توصیه کرده ام بیش از یک فرزند داشته باشند تا فرزندانشان با داشتن همبازی از لحاظ روحی و روانی شاداب و با نشاط باشند.
وی می گوید: اغلب اوقات این نگرانی وجود دارد که فرزندمان در آینده تنها و بی یار و یاور و بدون پشتیبان خواهد بود.
استاد دانشگاههای تهران معتقد است: از منظر آموزشی به طور کلی تک فرزندان در مدارس و مراکز آموزشی نمرات بهتری کسب می‌کنند؛ موفق‌تر هستند و یکی از علل این امر حمایت‌های اقتصادی، عاطفی، هزینه‌کرد زمان و انرژی به طور صرف برای تک فرزندان است؛ این حمایت‌ها اما برای فرزندان متعدد به طور حتم تقسیم می‌شود.
به طور کلی به گفته برخی روانشناسان افسردگی یکی از معایب تک فرزندی بوده به نحوی که این افراد در بزرگسالی نمی توانند با جامعه تعامل بهتری داشته باشند.
اما ابراهیمی مقدم معتقد است که تک فرزندان برای جلب رضایت پدر و مادر تلاش نمی‌کنند و عدم رقابت سبب کاهش اضطراب و افزایش سطح بهداشت روانی مادی ی‌شود.
در بررسی هایی که ما از ده خانواده تک فرزند داشتیم هشت خانواده از داشتن یک فرزند اظهار نارضایتی داشتند و تنها دو خانواده شرایط اقتصادی نامناسب را مبنا قرار داده و از اینکه یک فرزند داشتند راضی بودند.
تبعات تک فرزندی را نادیده نگیرید
در شرایط کنونی که وضعیت اقتصادی و معیشت اغلب مردم با مشکل مواجه است بیشترزوجها به داشتن یک فرزند بسنده می کنند اما بدون شک مشکلات و عواقب ناشی از آن در آینده بر خود خانواده ها و جامعه تحمیل خواهد شد.
حال که مسئولین رده بالای کشور به افزایش تعداد فرزندان در خانواده ها تاکید دارند آیا بهتر نیست ابتدا شرایط اقتصادی و اجتماعی را برای فرزندانی که خواهند آمد مطلوب سازند؟
وآیا زمانی که شعار فرزند کمتر،زندگی بهتر سر می دادند و این شعار را به طرق مختلف در اذهان مردم نهادینه کردند چشم اندازی به آینده کشور با انبوهی ازجمعیت سالمند نداشتند؟
گزارش:فاطمه شکرزاده